شعار امسال روز زمین پاک «نه به کیسه پلاستیکی»

هشدار پلاستیکی برای ساکنان زمین

در کشور ما با برگزاری مناسبت‌های مذهبی و غیرمذهبی میزان مصرف زباله‌های پلاستیکی چند برابر می‌شود. باید دانست که در گذشته استفاده از زباله پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف فقط متعلق به سکونتگاه‌های شهری بود، اما هم‌اکنون در سکونتگاه‌های روستایی نیز از کیسه پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی استفاده می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه آرمان نوشت: هر‌ساله در تقویم ۲۲ آوریل مصادف با دوم اردیبهشت در تمام دنیا به‌عنوان روز زمین پاک نامگذاری شده است. امروزه به‌دلیل فعالیت بشری محیط‌زیست کشور متحمل خسارت‌های فراوان است. با بررسی هر یک از اراضی کشور می‌توان گفت که دیگر آژیرهای خطر و تهدید‌کننده در بسیاری از مناطق به صدا درآمده است. برای مثال تغییر کاربری اراضی، زمین‌خواری، کوه خواری و جنگل خواری، کمبود آب، ورود فاضلاب شهری و صنعتی به اراضی کشاورزی و رودخانه‌ها هر یک می‌تواند برای محیط‌زیست فاجعه به‌دنبال داشته باشد.

اقدامات ضد محیط‌زیستی در حالی در کشور ما انجام می‌شود که دیگر طبیعت این مرز و بوم به‌دلیل کم ‌آبی، هجوم ریزگردها، به تاراج رفتن درختان، تغییر کاربری اراضی و ... تاب و توان پذیرش دیگر نارسایی‌ها را ندارد. در این شرایط نیز باید بیش از گذشته به صیانت از محیط‌زیست کنونی پرداخت. هرچند تاکنون از سوی مسئولان امر اقدامات فرهنگی برای ارتقای فرهنگ محیط‌زیستی جامعه انجام نشده است.

هر روز در اخبار مطالبی تحت عنوان آتش‌سوزی در یکی از اراضی کشور، هجوم ریزگردها، کم ‌آبی، بی‌‌‌‌آبی و... به گوش می‌رسد، اما از سوی رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و دست‌اندرکاران امر هیچ‌اقدامی برای ارتقای فرهنگ محیط‌زیستی جامعه مشاهده نمی‌شود. در این وضعیت همچنان هدر رفت آب در بین مردم و از سوی دستگاه‌های متولی با شاخص فزاینده همراه است. باید دانست که هر گونه اقدام برای نگهداری از محیط‌زیست نیازمند فرهنگسازی و تدوین قوانین بازدارنده است. از سوی دیگر برخی از سازمان‌ها در بروز خسارت‌های محیط‌زیستی همچون کوه خواری، زمین‌خواری و تغییر کاربری اراضی نقش داشته و با توجه به وضعیت بحران‌زده محیط‌زیستی کشور باید در اسرع وقت جلو پیشروی این اقدامات ضد محیط‌زیستی را گرفت.

اراضی کشور، دستخوش صدمات محیط‌زیستی

یک کارشناس محیط‌زیست با توجه به شعار امسال با عنوان «نه به کیسه پلاستیکی» به مناسبت روز زمین پاک می‌گوید: امروزه استفاده از پلاستیک و تولید زباله‌های پلاستیکی باعث آلودگی زمین شده است. برای مثال در سال‌های اخیر تولید زباله بیش از پیش افزایش یافته است. درضمن تاکنون مدیریتی برای بازیافت و توجه به این مساله مشاهده نشده است. هومان خاکپور می‌افزاید: در این روند روزبه‌روز بر شدت رهاسازی زباله در سطح شهرها و معابر افزوده شده است. از سوی دیگر مردم در استفاده از کیسه‌های پلاستیکی پرمصرف هستند.

به‌گفته او در مقوله بازیافت و مدیریت مصرف نیز مشکلات متعدد وجود دارد. اغلب تفکیک زباله در منزل انجام نشده و زباله‌های پلاستیکی همراه دیگر زباله‌ها به محل‌های دفن زباله فرستاده می‌شوند. این کارشناس محیط‌زیست تاکید می‌کند: در کشور ما با برگزاری مناسبت‌های مذهبی و غیرمذهبی میزان مصرف زباله‌های پلاستیکی چند برابر می‌شود. باید دانست که در گذشته استفاده از زباله پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف فقط متعلق به سکونتگاه‌های شهری بود، اما هم‌اکنون در سکونتگاه‌های روستایی نیز از کیسه پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی استفاده می‌شود. خاکپور می‌گوید: تاکنون هیچ‌برنامه‌ای برای بازیافت وجود نداشته و اغلب این مواد در طبیعت رها می‌شوند. همچنین سازمان‌های مربوطه همچون دهیاری‌ها به‌عنوان متولی جمع‌آوری زباله در روستاها و شهرداری‌ها به‌عنوان مسئول در شهرها اقدام مناسب برای دفن و مدیریت اصولی زباله انجام نداده‌اند‌، چون معمولا اماکن دفن زباله، همان اماکن رهاسازی زباله هستند. در این شرایط اغلب زباله‌های پلاستیکی در چند کیلومتر اطراف محل‌ها پخش و باعث بروز آلودگی و ناپاکی زمین می‌شود.

خاکپور می‌افزاید: این مساله خسارت‌های جدی در حوزه آلودگی منابع آب، خاک، تهدید حیاط وحش، تهدید پرندگان در مناطق و... را به‌دنبال دارد، چون از بین رفتن زباله‌های پلاستیکی نیازمند صرف زمانی طولانی است. این مواد خسارت‌های فراوان را در حوزه طبیعت و سرزمین به‌همراه دارند. به‌گفته او تهدیدهای محیط‌زیستی سرزمین ما محدود به پلاستیک و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی نیست، بلکه مقوله تخریب جنگل‌ها یکی دیگر از تهدیدهای جدی کشور محسوب می‌شود. هم‌اکنون میزان جنگل‌های کشور کاهش یافته و از بعد کیفی جنگل‌های کشور ضعیف شده‌اند. همچنین این مساله باعث بروز پدیده خشکی در جنگل‌های زاگرس شده است. این کارشناس محیط‌زیست تاکید می‌کند: در حال حاضر جنگل‌های شمال و زاگرس با طغیان آفات جنگلی مواجه هستند و این مساله جنگل‌های کشور را متحمل خسارت‌های فراوان کرده است. به هر حال بهره‌برداری ناپایداری و بیش از توان باعث شده تا جنگل‌ها به سمت ضعیف شدن پیش‌رفته و از توان تاب ‌آوری جنگل‌ها کاسته شود. به‌گفته او این امر یک مشکل جدید در حوزه جنگل‌ها است.

او درباره دیگر چالش‌های تهدید‌کننده زمین می‌گوید: در چند سال اخیر عدم رعایت حقابه‌های زیستی تالاب‌ها منجر به تشدید خشکسالی‌ها شده است. با وجود اینکه در دنیا تالاب‌ها به‌عنوان نعمت در هر سرزمین محسوب می‌شوند، هم‌اکنون تالاب‌ها در کشور ما به یک بلا و کانون تولید گرد و غبار تبدیل شده‌اند. این مساله سلامت مردم را تحت تاثیر قرار داده است. همچنین بروز خشکی رودخانه‌ها نیز به‌دلیل عدم رعایت حقابه رودخانه‌ها است. این کارشناس محیط‌زیست ادامه داد: در کشور ما اکوسیستم‌های رودخانه‌ای با مشکلات فراوان مواجه هستند. سفره آب‌های زیر زمینی نیز به‌دلیل بهره‌برداری‌های غیراصولی و مدیریت ناکارآمد در مدیریت آب کشور با مشکلات متعدد مواجه است. از دیگر پیامدهای این قضیه می‌توان به خالی شدن سفره‌های آب زیر زمینی در برخی مناطق، فرو نشست زمین و آغاز پدیده بیابان‌‌زایی اشاره کرد.